IRANIAN PEN CENTER (IN EXILE)

www.iranianpen.com

چند خبر تازه فرهنگی درباره ایران

حکومت اسلامی ایران، یکی از معدودترین کشورهای جهان است که نه تنها هیچ قانون جهان شمول انسانی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را رعایت نمی کند، بلکه منتقدان و مخالفان فرهنگی و اجتماعی و سیاسی خود را بی رحمانه سرکوب می کند. از این رو، بیشترینۀ شهروندان ایران، هیچ گونه امنیت جانی و شغلی حس نمی کنند. سیدعلی خامنه ای، رهبر حکومت اسلامی ایران به عنوان دشمن درجه یک آزای بیان و قلم و اندیشه در جهان معروف شده است.

آنچه که در زیر ملاحظه می کنید تازه ترین اخبار و گزارشان فرهنگی درباره ایران است.

* گزارشگران بدون مرز، ردهبندی جهانی آزادی رسانهها در سال ۲۰۱۴ را منتشر کرد. ایران در میان ۱۸۰ کشور جهان، رتبه ۱۷۳ را کسب کرده و سوریه خطرناک ترین کشور برای روزنامه نگاران خوانده شده است.

ردهبندی آزادی رسانه ها در جهان در سال ۲۰۱۴، بر اساس هفت شاخص از سوی سازمان گزارشگران بدون مرز اعلام شد. این شاخص ها به نقل از کریستف دولوار، دبیراول این سازمان عبارتند از: سطح سرکوب و فشار، کثرتگرایی، استقلال، فضای عمومی و خودسانسوری، چارچوبهای قانونی، شفافیت و توانمندی زیرساختها.

طبق این شاخصها، در میان ۱۸۰ کشور جهان، فنلاند، هلند و نروژ در صدر جدول و ترکمنستان، کره شمالی و اریتره در قعر آن قرار گرفتهاند. ایران رتبه ۱۷۳ را دارد.

سوریه که حکومت اسلامی ایران، اصلی ترنی پشتیبان منطقه ای آن است، در میان ۱۸۰ کشور، در رده ۱۷۷ جای دارد و خطرناکترین جای دنیا برای روزنامهنگاران خوانده شده است.

گزارشگران بدون مرز میگوید که سانسور «از حضور سپاه پاسداران تا کمک های مادی به رژیم اسد» تا «انرژی هستهای یا حقوق بشر» و وضعیت زندانیان عقیدتی را شامل میشود.

این سازمان یادآوری میکند که درپایان سال ۲۰۱۳ میلادی، ایران با ۵۰ روزنامه نگار و وب نگار زندانی، یکی از ۵ کشور جهان بوده که زندان روزنامه نگاران به شمار می آید: «با وجود آزادی برخی زندانیان سیاسی، وعدههای حسن روحانی برای آزادی همه زندانیان سیاسی و بهبود وضعیت آزادی اطلاعرسانی بینتیجه مانده است. فشار دستگاه امنیتی بر روزنامهنگاران رسانههای بین المللی و مستقل مستقر در خارج از کشور و خانوادههای آنها در داخل کشور هم چنان ادامه دارد.»

سازمان گزارشگران بدون مرز، برای نخستین بار فهرستی از صد روزنامهنگار از سراسر جهان را به عنوان قهرمانان خبررسانی ارائه کرد.

در این فهرست نام چهار روزنامه نگار ایرانی نیز، با نام های ژیلا بنی یعقوب، عدنان حسن پور، سیامک قادری و سعید متین پور به چشم می خورد. به جز ژیلا بنی یعقوب که مدیر سایت «کانون زنان ایرانی» است، سه روزنامه نگار دیگر در زندان به سر می برند.

* کتاب «کودتا» نوشته یرواند آبراهامیان با ترجمه دکتر ناصر زرفشان از هیات دبیران کانون نویسندگان ایران، توسط نشر نگاه منشر شده و قرار بود در نمایشگاه کتاب تهران عرضه شود، اما از سوی مسئولان نمایشگاه و به دلیل های اعلام نشده، ناشر از ارائه کتاب «کودتا» در نمایشگاه کتاب منع شده و حتی اجازه گذاشتن نسخه ای از آن را در معرض دید همگان نیافته است. کتاب به موضوع کودتای ۲٨ مرداد 1332 ایران می پردازد.

* خانم شهلا لاهیجی، ناشر به شرق گفته است: «... اول مکان نمایشگاه؛ مکانی ناتمام که هنوز سطح خاکی حیاطش مفروش نشده بود؛ یعنی ناشران از جمله دانشگاهیان و کودکان را زیر چادر جا داده بودند که همان روزهای اول، بارانهای اردیبهشت که قبلا برای ما حکم زیباکننده فضا و پاککننده هوا را داشت تبدیل به وضعیتی شد که بسیاری از کتاب ها را از بین برد.

دوم این که به ما گفتند باید کتاب هایی را که می خواهیم در نمایشگاه عرضه کنیم حتی اگر چاپ تازه باشند، فهرست آن ها را به آن اداره بررسی که فکر میکنم برای اولین بار در مدیریت نمایشگاه درست شده بود بدهیم و طبیعتا برخی از کتاب ها امکان و اجازه عرضه در نمایشگاه را نخواهند داشت (چرایش را نگفتند چون این کتابها هم مجوز دایمی داشت). سوم این که از همان سال اول علاوه بر ناشرانی که کتابهایی به میزان احتساب حداقل برای یک غرفه کوچک را نداشتند ناشران صاحبنامی نیز از شرکت در نمایشگاه منع شدند (چرا؟ چه کسی می تواند یا قانونا حق دارد یک ناشر دارای پروانه نشر را از شرکت در نمایشگاه منع کند؟)

* به گزارش خبرگزاری مهر، 16 اردیبهشت 1393، همایون امیرزاده رییس کمیته رسیدگی به تخلفات ناشران از برگزاری جلسه این کمیته با حضور تمامی اعضا و در محل برگزاری نمایشگاه کتاب تهران خبر داد و گفت: در این جلسه ۱۶ پرونده که از سوی ناظران و برای صدور حکم نهایی به ما ابلاغ شده بود، بررسی شد. تخلفات مندرج در این پرونده ها عمدتا ناظر بر تخلف پخش بود یعنی متخلفان علاوهبر کتاب های خودشان، کتاب های دیگر ناشران را هم عرضه می کردند.

معاون علمی و فرهنگی بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران بدون نام بردن از غرفه های تعطیل شده و تنها با بیان این که آن ها در راهروهای اصلی شبستان و در بخش ناشران عمومی مستقر بودند، یادآور شد: احکام این دو ناشر به رییس نمایشگاه ارائه شد و از بعد از ظهر امروز اجرایی می شود و ما با نصب اطلاعیه در جلوی غرفه آن ها، این تصمیم را اطلاع رسانی خواهیم کرد تا هشداری باشد برای برخی که اصرار بر انجام این قبیل تخلفات دارند.

* رییس هیات رسیدگی به تخلفات بیستوششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، از جمعآوری ۳۰۰ عنوان کتاب از بخش بینالملل نمایشگاه خبر داد.

همایون امیرزاده در گفتگو با ایسنا، با اعلام این خبر گفت: این ۳۰۰ عنوان کتاب مغایر با ضوابط عرضهکتاب در نمایشگاه تشخیص داده شده است. او در توضیحات بیش تر دربارهعلل جمعآوری این کتاب ها گفت:عرضه کتاب در نمایشگاه ضوابطی دارد که باید از سوی ناشران رعایت شود؛ کتابهای جمع آوریشده از نظر محتوا مشکل داشتند.

امیرزاده دربارهتعداد ناشرانی که این کتاب ها را عرضه کرده اند و یا نام آنها، توضیحات بیش تری نداد.

* گشت ارشاد در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، هم چنان مراجعه کنندگان را کنترل می کند. مجتبی رحماندوست، رییس کمیته حجاب و عفاف کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سئوال خبرنگار ایلنا، که «آیا با حضور گشت ارشاد در نمایشگاه کتاب موافق اید؟» گفت: «من با رعایت عفاف و حجاب از سوی دو گروه متصدیان نمایشگاه و بازدیدکنندگان موافقم و به نظر من اگر لازم باشد باید روش هایی برای رعایت حجاب و عفاف در نمایشگاه به کار گرفته شود.»

گشت ارشاد، یکی از نیروهای آموزش دیده ای است که وظیفه اصلی اش کنترل زنان و حجاب اسلامی آنان است.

* حسینعلی امیری، سخنگوی وزارت کشور دولت حسن روحانی، در گفتگو با خبرگزاری مهر از اقدامات آینده این وزارتخانه و پلیس در ارتباط با پوشش شهروندان ایرانی خبر داد.

امیری گفته است: «قطعا مردم جامعه موازین شرعی و هنجارهای جامعه را رعایت خواهند کرد. اما وزارت کشور برای عده قلیلی که ممکن است چارچوبها و هنجارهای جامعه را رعایت نکنند برنامه ای در نظر خواهد داشت.»

به گفته او «وزارت کشور با همکاری نیروی انتظامی برنامه هایی برای اجرایی کردن طرح عفاف و حجاب و امر به معروف و نهی از منکر دارد که در زمان خود اجرا خواهد کرد.»

پلیس حکومت اسلامی ایران، تحت عنوان «حفظ ارزشهای اسلامی» به برخورد با زنانی که «بدحجاب» می خواند، می پردازد. البته این طرح در مواردی شامل برخورد با پسران و مردانی نیز میشود که پوش شان از سوی ماموران «نامناسب» تشخیص داده شود.

سى و پنج سال از سخنرانى آيتالله خمينى بیناگذار حکومت اسلامی ایران، درباره حجاب زنان میگذرد. خمینی در ۱۶ اسفند ۱۳۵۷ در سخنرانی خود در مدرسه رفاه در تهران گفته بود: «در وزارتخانه های اسلامی نباید زن های لخت بیایند. مانعی ندارد بروند کار کنند لیکن با حجاب شرعی باشند.»

فردای این سخنرانی و هم زمان با هشت مارس، روز جهانی زن، هزاران زن ایران در تهران و شهرستان ها در اعتراض به آن چه که برخورد خشونت آمیز با زنان بیحجاب در طول یک ماه پس از پیروزی انقلاب 57 خوانده شد، تظاهرات كردند. این تظاهرات با حمله گروهی رو به رو شد. به گزارش روزنامههای آن زمان حملات به زنان بی حجاب و هم چنین اعتراض به این حملهها و حجاب اجباری به شهرهای دیگر نیز کشیده شد.

در حال حاضر، به موجب تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی، مجازات حبس از ۱۰ روز تا دو ماه یا ۷۴ ضربه شلاق برای بی حجابی تعیین شده است.

* احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان و امام جمعه تهران، روز 12 اردیبهشت 1393، گفت: «نباید به کتابی که ضداسلامی است مجوز چاپ داده شود. کتاب نویسنده بی پروا، بی اعتقاد و لاابالی نباید منتشر شود.»

جنتی هشدار داد که «باید مواظب ویروس هایی که آثار فرهنگی را از بین میبرد بود» و به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تذکر داد که «باید اسلامی باشد. باید اسلامی فکر کنند، تصمیم بگیرند و با مسائل برخورد کنند.»

او گفت نهادهای مختلف از جمله حوزههای علمیه و دانشگاهها در زمینه فرهنگ فعالند و «هم چنین سپاه خودش در این قضیه نقش دارد.»

جنتی، هم چنین از دستگاه های مختلف امنیتی و قضایی خواست تا فعالیتهای مخالفان را زیر نظر بگیرند و برای برخورد با آنان آمادگی داشته باشند.

علی جنتی، فرزند احمد جنتی، هماکنون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت حسن روحانی است.

***

لازم به یادآوری است که چند ماه پس از انقلاب ۱۳۵۷، شورای عالی انقلاب فرهنگی در ایران تشکیل شد و انتشار آثار هنری و فرهنگی تحت نظارت نهادهای حکومتی قرار گرفت.

از آغاز روی کار آمدن دولت حسن روحانی، با وجود وعدههای دولت او برای بازگشایی فضای مطبوعاتی، دست کم سه نشریهتوقیف شده اند و سانسور نیز تشدید شده است. از این رو، در حاکمیت جمهوری اسلامی ایران، نویسندگان، روزنامه نگاران، هنرمندان و...، امنیت ندارند.

ما از پن جهانی و پن های کشوری عضو آن، انتظار داریم که حکومت اسلامی را به دلیل نقض آزادی بیان، قلم و اندیشه، نقض همیشگی حقوق بشر، نقض سیستماتیک حقوق زنان، اعمال شکنجه های وحشیانه به زندانیان، به ویژه به زندانیان سیاسی و اجرای روزانه اعدام های بی رویه، محکوم کنند و از مبارزه بر حق و دادخواهانه فرهنگی، سیاسی و اجتماعی مردم ایران پشتیبانی کنند.

انجمن قلم ایران در تبعید

مه 2014